9.Sınıf Türk Edebiyatı Ekoyay Yayınları 79.-81. Sayfa Cevapları

TÜM SINIFLARA AİT DERS ve ÇALIŞMA KİTAPLARI CEVAPLARI İÇİN TIKLAYINIZ

SAYFA 79

20-Erzurumlu Emrah’a ve Pir Sultan Abdal’a ait olan koşmaların temalarını belirleyiniz.

Erzurumlu Emrah’ın koşması:Aşk acısı

Pir Sultan Abdal’ın koşması:Sevgiliye sitem

21-Daha önce halk şiiri geleneği hakkında kısa bir araştırma yapmıştınız. Buna göre Erzurumlu Emrah ve Pir Sultan Abdal’ın şiir metinlerini Türk şiir geleneği içinde nereye koyabilirsiniz? Açıklayınız.

İki sanatçı da yapı ve içerik bakımından halk şiiri geleneğinin özelliklerini yansıtan şiirler yazmışlardır.Erzurumlu Emrah’ı aşık tarzı halk şiiri anlayışının içinde Pir sultan Abdal’ı da Tekke-Tasavvuf şiiri anlayışının içinde değerlendirebiliriz.

22-Sınıfa getirdiğiniz halk şiiri örnekleriyle Erzurumlu Emrah ve Pir Sultan Abdal’ın şiirlerini okuyunuz. Okuduğunuz şiirler sizde hangi duyguları uyandırıyor? Yorumlayınız.

Okumuş olduğumuz bu şiirler bizde heyecan,isyan,sitem vb duygular uyandırmaktadır.

23- Erzurumlu Emrah’a ve Pir Sultan Abdal’a ait olan koşmalarda dönemden döneme devam eden yapı ve söyleyiş ögelerini belirleyiniz.

Nazım şekli,nazım biriminin dörtlük olması,hece ölçüsünün kullanılması,sade ve anlaşılır bir dilin kullanılması devam eden ögelerdir.

24- Erzurumlu Emrah’a ve Pir Sultan Abdal’a ait olan koşmalarda, yapı ve anlam birimlerinin aralarındaki bağı belirleyiniz.

Bu koşmalarda lirik temalar dörtlük nazım birimi hece ölçüsü ve sade bir dil anlayışıyla anlatılmıştır.

25- Erzurumlu Emrah’a ait olan koşma, şairin hayat hikâyesinden ne gibi izler taşımaktadır?

Şairin zorlu hayat hikayesinden izler taşıdığını söyleyebiliriz.

SAYFA 80

2-Etkinlik: “Mehlika Sultan” metninde tekrar edilen kelimeleri bulunuz ve bu kelimelerin kaç defa tekrar edildiklerini aşağıdaki tabloya yazınız. Bu tekrarların şiire nasıl bir ahenk kattığını belirleyiniz.

Tekrarlanan Kelime	Sayısı
MEHLİKA SULTAN	DÖRT KEZ
AŞIK	BEŞ KEZ
YEDİ	DÖRT KEZ
GENÇ	DÖRT KEZ
KARA	ÜÇ KEZ

26-‘’Mehlika Sultan” şiirinin uyak ve rediflerini bulunuz. Şiirin uyak dizilişini bir şema hâlinde gösteriniz.

ABAB,CDCD,EFEF,GHGH ….

1.DÖRTLÜK: Mehlika Sultan’a âşık yedi genç:REDİF

TI:TAM KAFİYE

2.DÖRTLÜK

Güzeli:REDİF

A:ŞAPKALI A OLDUĞUNDAN 1.5 SES BENZERLİĞİ TAM UYAK

Larına:REDİF

3.DÖRTLÜK

Ce:TAM KAFİYE

U:YARIM KAFİYE

4.DÖRTLÜK

Cu:TAM KAFİYE

Ür:REDİF

L:YARIM KAFİYE

5.DÖRTLÜK

Mehlika’nın kara sevdâlıları:REDİF

Ya:REDİF

U::YARIM KAFİYE

6.DÖRTLÜK

An:TAM KAFİYE

Eri:ZENGİN KAFİYE

7.DÖRTLÜK

Ü:REDİF

ÜK:TAM KAFİYE

Ya:REDİF

U:YARIM KAFİYE

8.DÖRTLÜK

oldu!..:REDİF

â: ŞAPKALI A OLDUĞUNDAN 1.5 SES BENZERLİĞİ TAM UYAK

ine:REDİF

M:YARIM KAFİYE

9.DÖRTLÜK:

Mehlika Sultan’a âşık yedi genç,:REDİF

diler;REDİF

E:YARIM KAFİYE

27-“Birçok gidenin her biri memnun ki yerinden/ Birçok seneler geçti dönen yok seferinden” dizelerinde Yahya Kemal, ölen bir canlının tekrar dünyaya dönemeyeceğini ifade etmek istemiştir. Şairin ifade tarzına dikkat ediniz. Şair “yer, sefer, birçok giden” gibi sembolik ifadelerle anlatımını daha güçlü hâle getirmeye çalışmıştır. Anlamı kapalı hâle getiren bu tür kelimeler kullanarak mesajı çağrışımlar yoluyla iletmek etkili bir anlatım tarzıdır.

Siz de aşağıdaki dörtlükte yer alan çağrışımlarla nelerin anlatılmak istenildiğini açıklayınız.

Bir güzelin aşıklarının bir daha dönmemek üzere gittikleri anlatılmaya çalışılmıştır.

3.Etkinlik: Yandaki dörtlükte şair, ahengi kuvvetlendirmek amacıyla “k, t, d” ünsüzleri ile aliterasyon ve “a” ünlüsü ile asonans sanatla ı yapmıştır. Şiirin diğer dörtlüklerindeki aliterasyon ve asonansları belirleyerek tahtaya yazınız.

2.DÖRTLÜK: Ü:ASONANS

G:ALİTERASYON

3.DÖRTLÜK:U:ASONANS

G:ALİTERASYON

28-Metindeki kurguyu olay örgüsü, kişiler, zaman, mekân, dil ve an i atım tarzı başlıkları altında değerlendiriniz.

Olay örgüsü :Mehlika Sultan’a aşık yedi gencin sultana ulaşmak için bir yolculuğa çıkmaları ve dönmemeleri

Kişiler: Yedi genç ve Mehlika Sultan

Zaman:Belirsiz bir zaman

Mekân:Kaf dağı gibi ütopik mekan isimleri kullanılmış.

Dil ve anlatım tarzı:Sade ve anlaşılır bir dil anlayışı

29-Metindeki birimlerin birbirleri ve şiirin teması ile ilişkisini açıklayınız.

Her birimde benzer temalar kullanılmış ve bu birimler bir araya gelerek şiirin ortak temasını oluşturmuştur.

30-Yahya Kemal Beyatlı’nın yaşadığı dönemin izleri şiire nasıl yansımıştır? Açıklayınız.

Yahya Kemal Ahmet Haşim’in öncüsü olduğu sembolist şiir anlayışından faydalanan bir sanatçıdır.Bu anlayış duygulara hitap eder.Dış dünyaya ait gerçeklikler bu anlayışta semboller vasıtasıyla anlatılır.Anlam kapalılığı esas olup imgeler şiirde önemli bir yer tutar.Şairimiz de bu anlayıştan etkilenerek şiirini kaleme almıştır.

31-Şiirdeki yedi gencin isteği nedir? Bu gençlerin emellerine ulaşıp ulaşamadıklarını açıklayınız.

Bu gençlerin isteği Mehlika Sultan’a ulaşmaktır.Hedeflerine ulaşamadıklarını söyleyebiliriz.Çünkü bu gençlerden haber alınamamıştır.

32-Mehlika Sultan” adlı metni önce sert ve gür bir sesle, daha sonra ses ve kelimeleri doğal telaffuz ederek okuyunuz. Hangi okuyuş tarzının daha etkili olduğunu sözlü olarak ifade ediniz.

Doğal telaffuzla okumak daha etkilidir.Çünkü bu şiir bir kahramanlık şiiri değil lirik bir şiirdir.

SAYFA 81

4-Etkinlik: Yahya Kemal’in “Mehlika Sultan” şiirinde vermek istediği mesajlar, çağrışım yoluyla bazı kelime ve kelime grup larına sembolik anlamlar yüklenerek okuyucuya verilmek istenmiştir. Aşağıdaki tabloda bu tür sembolik anlamlar içeren kelime ve kelime grupları verilmiştir. Şiiri tekrar gözden geçirerek şairin bu ifadelerle neleri kastetmiş olabileceğini tablodaki boşluklara yazınız.

Mehlika Sultan	İnsanoğlunun ulaşmak istediği idealler
Yedi genç	İnsanoğlu
Günlerce gidilen yol	Hayat
Çıkrıksız kuyu	İnsanoğlunu gerçekleşmeyen hayalleri
Rüya ve hayal âlemi	İnsanoğlunun hayallerinin peşinde koşması
Gümüş yüzük	Maddiyat

5-Etkinlik: “Mehlika Sultan” şiirindeki ifadelerin gerçek anIamlarını ve çağrışım yoIuyla oluşturulan mecazi anlamlarını belirleyiniz. Şiirdeki ifadeleri önce gerçek anlamlarıyla sonra şiirdeki ifadelerin mecazi anlamlarını dikkate alarak şiiri yorumlayınız. Her iki yorum arasındaki farklılıklardan hareketle şairin ifade biçiminin şiire nasıl bir anlam derinliği kazandırdığını açıklayınız.

Mehlika Sultan ulaşılmak istenen güzel bir kadın.Yedi genç aşık profili.Günlerce gidilen yol ise Mehlika Sultan’a ulaşmak için çıkılan yolculuk….şiirdeki ifadelerin gerçek anlamlarını ifade eder.Oysaki Mehlika Sultan insanın ulaşmak istediği idealleri anlatmak için kullanılmış olabilir.Yedi Genç ise insanoğlunu sembolize ediyor olabilir.Gümüş yüzük ise maddiyatı simgeliyor diyebiliriz.

Kısacası şair anlatı geleneğinde yer alan bir hikayeden esinlenerek insanoğlunun hayat karşısındaki tutumunu anlatmış olabilir.

33-“Çoban Çeşmesi” adlı şiirden yola çıkarak şairin zihniyeti hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Şair ırmakların yer aldığı şakırdayan suların aktığı bir yeşil cennet içerisinde yaşamaktadır.Şair Leyla ve Mecnun hikayesinden haberdardır.Dolayısıyla şair ölümsüz aşkların yaşanabilceğine inanmaktadır.Aynı zamanda Ferhat’ın büyük aşkı Şirin için dağı delip su getirmesi hikayesinden de haberdardır.Yani şair ölümsüz aşkların yaşandığı bir coğrafyada hayatını sürdürmektedir.

34-“Çoban Çeşmesi” şiirini düz cümlelerle ifade etmeye çalışınız. Aynı anlamı içermesine rağmen anlatımda meydana gelen değişikliğin sebebi nedir? Açıklayınız.

Irmaklar derinden derine ağlar. uzaktan uzağa çoban çeşmesi.Ey suyun sesinden anlayan bağlar.Çoban çeşmesi şu dağa ne söyler?

Şiirde her kelime kendi yerinde güzeldir.Eğer şiiri düz yazıya çevirir isek şiirdeki ahengi de bozmuş oluruz.

35-Çoban Çeşmesi” şiirinde sürekli tekrarlanan seslerin altını çiziniz. Bu seslerin şiire nasıl bir katkısı vardır?

Ş,D,A,E sesleri birçok dizede tekrarlanmıştır.Bu seslerin tekrar edilmesi şiirdeki ahengin oluşumuna katkı sağlamaktadır.

36-Şiirden hareketle şairin hayata bakışını, şiir-şair ilişkisi bağlamında değerlendiriniz.

Şair ölümsüz aşklara inanmaktadır.Doğadaki saflığı yani temizliği şairimiz aşklarda da görmek ve yaşamak istemektedir.Şairin söz konusu düşüncesi de tüm çıplaklığıyla şiirde karşımıza çıkmaktadır.

37-“Çoban Çeşmesi” şiiri bir topluluk karşısında okusaydınız şiiri ezbere mi yoksa kâğıda bakarak mı okumanın daha etkili olacağını sözlü olarak ifade ediniz