Sayfa 27

Hazırlık

Tamtam, posta güvercinleri, dumanla haberleşme, mektup, telgraf, telefon, radyo, fax makinesi, televizyon, bilgisayar, internet

Sayfa 28

1)Metnin kendi içinde anlamlı en küçük parçaları cümlelerdir. Cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturarak bir araya gelmesiyle paragraflar meydana gelir.

2)Metindeki cümleler birbirini anlam bakımından takip edecek şekilde sıralanmıştır. Cümleler yalnızca anlam bakımından değil, yapısal yönden de birbirine bağlanır. Bu görevi de bağlaçlar yerine getirir.

3)Biyoloji, coğrafya ve tarih derslerinde okuduğumuz metinlerde amaç öğretmek, bilgi vermektir. Bu metnin yazılış amacı ise estetik bir zevk vermek, okuyucuya yeni bakış açıları kazandırmaktır.

4)Yazara göre her kelimenin bizim göremediğimiz bir hayatı vardır. Kelimeler hayatımıza renk katar, duygularımıza yön verir. Düşüncelerimizi kelimelerle ifade ederiz.

5)Manzum metinlerde coşkulu ve duygulara hitap eden bir ifade özelliği vardır. Mensur eserlerde anlatım tıpkı bir konuşma gibi düzdür. Manzum metinlerde devrik, mensur metinlerde kurallı cümleler ağırlık kazanır. Manzum metinleri oluşturan birimler “dize, dörtlük, beyit, bent” gibi şekillerdir. Mensur eserler ise cümle ve paragraf dediğimiz birimlerden oluşur.

1.Etkinlik

a)Ad Tamlamaları: otobüs yolculuğu, yayla düzlükleri, ceketin yakası, Anadolu köylüsü

Sıfat Tamlamaları: bir otobüs yolculuğu, yüzü geniş yayla düzlükleri

Edat Grupları: yayla düzlükleri gibi rahat

Zarf- fiil Grupları: aldırmadan konuşan

Bağlama Grubu: rahat ve serin, yağdan ve tozdan

Sayfa 29

b)Kelimelerin eklerin de yardımıyla bir araya gelerek anlamlı bir bütünlük oluşturur. Birden fazla kelimenin bir araya gelip oluşturduğu bir bütünlüğe kelime grubu denir.

c)Kelime ve kelime grupları belli bir duyguyu, düşünceyi, yargıyı ifade edecek şekilde cümle haline gelir. Cümlelerin oluşması için başta yüklem ve özne olmak üzere cümlenin öğelerin de olması gerekir.cemalaksoy.org

Ç)Cümleler kelimelerin, paragraflar ise cümlelerin birleşmesinden oluşur. Bir cümle tek bir duygu, düşünce, tasarı ya da yargının ifadesidir. Paragraf ise aynı konuda anlam bakımından birbiriyle ilişkili cümleler topluluğudur. Anlamsal bir bütünlük vardır.

d)metindeki parçalar arasında bütünlüğü sağlayan en önemli unsur anlam ilişkisidir. Bağlaçlar, edatlar, kelime grupları ve cümleler ise bu bütünlüğün oluşmasını sağlayan yapı unsurlarıdır.

6)Karışık biçimde verilen kelimeleri anlamlı bir şekilde düzenlersek şu şekilde ortaya çıkar:

“Hayatı hoş bir hale getirmenin sırrını bulabilmek için her şeyden önce güler yüzlü olmayı, gülümsemeyi öğrenin.”

Kitaptaki “öğrenmeyi” kelimesi yanlış yazılmıştır. Bu kelime “öğrenin” şeklinde olmalı.)

3.Etkinlik

“Usta, sanatkar, demek, aslında, o, bir, kelime, kuyumcu, başka, değil” kelimeleri metindeki şu cümlenin eklerinden arındırılmış halidir:

“Usta sanatkar dedik ya, aslında o bir kelime kuyumcusundan başkası değildir.”

Kelimeler aldıkları ekler yardımıyla birbirleriyle ilişki kurar, kelime gruplarını oluşturur ve cümlenin anlamının ortaya çıkmasını sağlarlar. Bir kelimenin tek başına taşıdığı anlam ile cümlede kazandığı anlam aynı olmayabilir.

Sayfa 31

	Deniz Ufkunda	2,3,4 ve 5.Metin
İfade Özellikleri	Uyak ve rediflerin oluşturduğu ses benzerlikleri akıcı bir ifadenin ortaya çıkmasını sağlamıştır.	Anlatım düz bir şekilde yapılmıştır. Şiirsel bir anlatımları yoktur.
İşlevleri	Edebi bir zevk vermek, bir duyguyu sezdirmek amacıyla yazılmıştır. Dil, şiirsel işleviyle kullanılmıştır.	Öğretmek, düşündürmek, düşünceleri değiştirmek amacıyla yazılmışlardır. Dil göndergesel işleviyle kullanılmıştır.
Gerçeklikle İlişkisi	Anlatılanlar gerçek değil, gerçeğin şairdeki yorumudur. Duygu ve hayale ağırlık verilmiştir.	Anlatılanlar gerçeklikle doğrudan ilişkilidir.

Anlama Yorumlama

1)Metinde alınan bu sözler, yazarın kelimelere adeta hayat verdiğini, estetik ve akıcı bir ifade biçimine sokarak okuyucuya bir dil zevki yaşattığını anlatmaktadır.

2) 3.Metnin yazılış amacı okuyucunun düşüncelerini etkilemek, bakış açısını değiştirmektir. Bu metin tam anlamıyla bilgi verme amacı gütmez. Çünkü yazarın kişisel yorumları çok fazladır. 6. Metin ise edebi bir zevk vermek amacıyla yazılmıştır.