Sayfa 135

Hayvancılık önemli bir geçim kaynağıdır.

Haramiler insanların malını mülkünü yağmalamakta, aileleri dağıtmaktadır.

Rüyaya büyük önem verilir.

Aşk uğruna her türlü çile çekilir.

2)Metinde adı geçen kişiler: Tebrizli Hoca Ahmet, Hoca Ahmet’in Oğlu Rasul (Aşık Garip), Şah Sanem, Ak Sakallı Pir, Resul’un annesi ve kız kardeşi, Hoca Sinan, Deli Mahmut

3)Metinde zaman: Metinde anlatılan olayların tam olarak ne zaman yaşandığı belli değildir. Olayların başlangıç zamanı Rasul’ün 15 yaşından sonraki dönemdir.

Metinde mekan: Metinde en çok öne çıkan mekan, İran’ın Tebriz şehrinde çayırlık çimenlik bir yerdir.

4)Tema aşktır.

5)Metinde Rasul’ün rüyada ak sakallı bir pir görmesi, bu pirin elinden aşk kadehini alıp içmesi, Şah Sanem adlı kızı görüp kendinden geçmesi ve uyandığında kendiliğinden saz çalmaya başlaması, ilk iş olarak Şah Sanem’e kavuşmak için diyar diyar dolaşması, aşıklar kahvesinde ozanlarla atışması gibi olaylar aşıklık geleneği ile ilgilidir. Bu özellikler birçok halk hikayesinde görülür.

3.Etkinlik

	Masal	Destan	Halk hikayesi
Dil ve anlatım	Kalıplaşmış sözler ve tekerlemeler vardır.	Coşkulu bir anlatım vardır.	Masalımsı bir anlatımla birlikte şiirsel üslup vardır.
Yapı	Düzyazıyla yazılır. tekerleme, döşeme, bitiş bölümleri vardır.	Düzyazıyla yazılır..	Hem düzyazı hem de nazım biçiminde yazılır.
Tema	Akıl ve ince zeka	Göç	Aşk
Anlatıcı	Masal anlatıcısı (ilahi bakış açısı)	İlahi bakış açısı	Halk ozanının dilinden anlatılmıştır. (ilahi bakış açısı)

4.Etkinlik

Halk hikayeleri İslam’ın kabulünden sonra ortaya çıkmıştır. Halk hikayelerinin 13 ya da 14. Yüzyıldan itibaren yaygınlık kazandığını söyleyebiliriz.

4.Metin(Mesnevi)- Leyla ile Mecnun Mesnevisi

Ekoyay Yayınları 9. Sınıf Türk Edebiyatı Cevapları Sayfa 139

1)Leyla ile Kays’ın aynı okula yazılmaları

Sürekli birlikte çalışan bu iki gencin birbirlerine aşık olmaları ve dile düşmeleri

Leyla’nın annesinin bu durumdan rahatsız olması ve kızını okuldan alması

Kays’ın bu ayrılığa dayanamayıp çöllere düşmesi ve Mecnun adını alması

Mecnun’un babasının oğlunu ikna etmeye, eve döndürmeye çalışması fakat bütün çabalarının boşa çıkması

Mecnun’a acıyan Nevfel’in Leyla’nın babasının ordusuna savaş açması, sonunda Mecnun’u kendi haline bırakması

Mecnun’a olan aşkı yüzünden dillere düşmek üzere olan Leyla’nın başka biriyle evlendirilmesi

…..

5.Etkinlik

Mecnun: Leyla’dan başkasını gözü görmeyen, çılgın bir aşıktır. Ancak zamanla bu maddi aşk onun ruhunu tatmin edemez. Olayın sonlarına doğru gerçek aşkın Allah aşkı olduğunu anlar ve ölümsüz olan sevgiliye (Allah) yönelir.

Leyla: Mecnun’u derin bir aşk ve bağlılıkla seven bir Arap kızıdır. Onun aşkı Mecnun’u çöllere düşürse de toplumun kınamasından çekinen Leyla daha temkinli davranır. Olaylara yön veren bir karakter değildir.

2)Zaman: Metinde anlatılan olayların ne zaman geçtiği konusunda bir bilgi verilmemiştir.

Mekan: Metnin ilk bölümlerinde okul ve sınıf önemli bir mekandır. Daha sonraki bölümlerin hemen hepsinde “çöl” ön plandadır. Çöl; aşkın, arayışın, özleyişin mekanıdır. Mecnun’un çölde kendi kendine konuşmaları, düşünmeleri, hayvanlarla dertleşmeleri, içindeki aşkın yeni bir boyut kazanmasını sağlıyor.

3)Metnin teması “aşk”tır.

4)Metinde güçlü bir edebi dil kullanılmıştır. Olaylar, şiir dilinin inceliği ve akıcılığıyla coşkulu bir şekilde aktarılmıştır.

5)Mesnevi hakkında bilgi almak için tıklayınız.

6)Metinde anlatılan olaylar gerçekliğe tam olarak uygun değildir.

7-8) Fuzuli hakkında bilgi almak için tıklayınız.

9)Metnin uyak şeması: 1.beyit:aa, 2.beyit:bb

3.beyit:cc, 4.beyit:dd, 5.beyit:ee …

10)Uzun bir hikaye anlatılmaktadır.

Mesnevi tarzında uyak şeması vardır

Anlatılan olayın felsefi ve didaktik yönü vardır.

Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.

	Leyla ile Mecnun	Aşık Garip ile Şah Sanem Hikayesi
Farklılıklar	Mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır. Divan şiiri geleneğine aittir. Dili ağır ve süslüdür. İmge ve sanatlara çokça yer verilmiştir. Uzun betimlemeler yapılmıştır. Nazım birimi beyittir. Metnin türü nazımdır. Sembolik (alegorik) kişiler vardır.	Halk hikayesi tarzında yazılmıştır. Aşık tarzı halk hikayesi geleneğine aittir. Sade bir dili vardır. Anlatım yalın ve akıcıdır. Nazım birimi dörtlüktür. Metinde mensur bölümler de vardır. Halktan kişilere yer verilmiştir.
Benzer yönler	Aşk teması işlenmiştir. Aşk uğruna diyar diyar gezme geleneği vardır. Kişilerin dini duyarlılıkları daha güçlüdür. Şiirsel bir anlatımı vardır. Olay örgüsü, kişiler, yer, zaman gibi yapı unsurları vardır. Anlatılan olaylar kurmacadır.

5.Metin (Manzum hikaye)- Balıkçı

Ekoyay Yayınları 9. Sınıf Türk Edebiyatı Cevapları Sayfa 140

1)Metinde balıkçıların yaşamı hakkında bir kesit verilmiştir. Balıkçılık ve balıkçıların yaşam koşulları gerçeklikle uyumludur. Şair, bu gerçekliği kurmacaya dönüştürerek göz önüne getirmekte ve edebi üslupla yansıtmaktadır.

2)Metnin olay örgüsü:

Balıkçının yorgun argın eve gelmesi

Oğlunun kendisini karşılayıp terini silmesi ve babasına “Yarın dinlen.” Demesi

Balıkçının, oğlunun bu sözleri karşısında duygulanması ve çalışmak zorunda olduğunu söylemesi

3)Metinde anlatılan olayın ne zaman yaşandığı belirtilmemiştir.

4)Metnin teması yaşam mücadelesidir.

5)Mehmet Emin Yurdakul Milli Edebiyat sanatçılarındandır. Dolayısıyla bu şiir de 20. Yüzyılın başlarında yazılmıştır. Şiir bu yönüyle yazıldığı dönemin zihniyetini yansıtmaktadır.

6)Metinde hakim olan zihniyet, Milli Mücadele yıllarında Türk toplumunun içinde bulunduğu ekonomik durum bir balıkçı ailesinin yaşam koşulları etrafında ortaya konulmuştur.